Als een donderslag bij heldere hemel was daar het bericht dat Nijmegen wil bezuinigen op de bijzondere bijstand. De grootste drie partijen die deel uitmaken van het gemeentebestuur zijn hierover ontstemd. Toen SP, GroenLinks, PvdA en De Nijmeegse Fractie in 2014 met gedoogsteun van de ouderenpartij VSP besloten gezamenlijk onze stad te gaan besturen, spraken zij immers af niet te bezuinigen op regelingen voor de minima.
Eind maart vernam de gemeenteraad uit de krant dat het college per 1 april een korting wilde invoeren op de bijzondere bijstand. Ook de cliëntenraad was niet ingelicht over dit voorstel. Voor de meeste artikelen op het gebied van woninginrichting en duurzame gebruiksartikelen verlaagde het college de bijzondere bijstand met 25 procent. En het was geen misplaatste 1 aprilgrap.
Hoewel oppositiepartijen als D66 en VVD het korten op deze regelingen voor de minima steunden, net als de meebesturende Stadspartij DNF – zoals De Nijmeegse Fractie ondertussen heet – viel dit plan compleet verkeerd bij de andere drie partijen waaruit ons stadsbestuur is samengesteld. SP, GroenLinks en PvdA gaven hun eigen college op de raadsvergadering van 11 april de wind van voren. Zo zijn we niet getrouwd, was de strekking. Waarna deze maatregel voorlopig werd opgeschort.
Verantwoordelijke PvdA-wethouder Werk en Inkomen Turgay Tankir, die zelfs door zijn eigen partij werd gekapitteld, wees een interview hierover met De Nijmeegse Stadskrant af. Alleen op schriftelijke vragen wilde hij antwoorden.
Tankir zegt daarin dat volgens zijn informatie veel gemeenten minder vergoeden dan Nijmegen. „Er zijn zelfs gemeenten die in principe geen bijzondere bijstand verlenen voor duurzame gebruiksgoederen”, aldus Tankir. Een merkwaardige redenering voor de duurzame stad die Nijmegen pretendeert te zijn. Dan kan Nijmegen ook wel een tandje terugschakelen als groene stad met het excuus dat er veel gemeenten zijn die daar weinig aan doen.
wasmachine | garderobekast | bankstel twee-driezits | |
Amsterdam | 620 euro | 310 euro | 1239 euro |
Nibudrichtlijn | 370 euro | 150 euro | 1070 euro |
Nijmegen voorstel | 277 euro | 113 euro | 800 euro |
Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), een onafhankelijke stichting die onder meer berekent hoe huishoudens kunnen rondkomen, geeft aan gemeenten richtlijnen voor het verstrekken van vergoedingen aan de minima. Een groot deel van de gemeenten houdt zich daaraan, aldus het Nibud, maar exacte cijfers ontbreken. Volgens Tankir blijkt uit zijn informatie echter dat „veel gemeenten” slechts een percentage vergoeden van de Nibudrichtlijnen. Concrete aantallen hierover kon hij niet leveren. Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft hierop geen zicht, bleek uit navraag door De Nijmeegse Stadskrant naar concrete gegevens.
Reden voor de verlaging van de vergoeding met 25 procent is dat volgens marktonderzoek van de gemeente een groot deel van de artikelen goedkoper is geworden. Daardoor kunnen volgens Tankir met een lagere vergoeding nog steeds „producten van goede kwaliteit aangeschaft worden”. Bovendien is er volgens hem altijd oog voor persoonlijk maatwerk.
Volgens de cliëntenraad stelt het marktonderzoek van de gemeente weinig voor. Verder wijst de cliëntenraad in zijn advies erop dat bijvoorbeeld een goedkopere wasmachine doorgaans een lagere energieklasse heeft, wat naast hogere energiekosten een zwaardere belasting van het milieu tot gevolg heeft.
Zwaar op de bijzondere bijstand drukt de vergoeding voor bewindvoerders van mensen die niet in staat zijn hun financiën zelf te regelen. Deze wordt in Nijmegen betaald uit de bijzondere bijstand. Weliswaar probeert Nijmegen met laagdrempelige voorzieningen te voorkomen dat mensen in de schuldhulpverlening belanden, schrijft Tankir, maar ondertussen gaat nu bijna een derde van de bijzondere bijstand op aan de bewindvoerders (zie diagram). In Amsterdam gebeurt dat anders. Voor het loon van bewindvoerders van personen die via de rechtbank in de schuldsanering zijn beland, wordt geen bijzondere bijstand verstrekt. Dit wordt in mindering gebracht op de totale afloscapaciteit en kan eventueel aangevuld worden vanuit de rechtsbijstand. Er blijft daardoor weliswaar minder over voor de schuldeisers, maar het gaat op deze manier niet ten koste van de bijzondere bijstand aan minima.
Tijdens de bespreking van de Zomernota op 22 juni beriep Tankir zich op zijn eigen verantwoordelijkheid toen hem de vraag werd gesteld of het college nog steeds achter het bezuinigingsvoorstel staat terwijl zijn eigen partij, de PvdA, tegen is. „Ik ben geen verlengstuk van wat dan ook”, aldus Tankir.
Naar verwachting valt op 6 juli het besluit van de gemeenteraad of deze bezuiniging wel of niet doorgaat. Onder de vier partijen die in Nijmegen de dienst uitmaken met gedoogsteun van de ouderenpartij VSP, bestaat geen eenstemmigheid. De SP en de PvdA gaven aan dat deze bezuiniging van tafel moet. GroenLinks en de ouderenpartij VSP hebben zich hierover nog niet onverdeeld uitgesproken, terwijl de Stadspartij DNF het bezuinigingsvoorstel steunt. Het gaat er dus om spannen.
Naschrift:
Op zes juli werd in motie van de PvdA 'Geen bezuiniging
op werk en inkomen' voorgesteld om de voorgenomen
bezuiniging op de bijzondere bijstand te schrappen.
Met 32 stemmen voor en 2 tegen werd deze motie aanvaard.
foto: Jan Lintsen
diagram: Dick Tanis