Tal van vrijwilligers zetten zich in voor de vluchtelingen die sinds begin oktober bivakkeren in tentenkamp Heumensoord. Met voetbaltoernooien, hardloopwedstrijden en kinderactiviteiten trachten ze troost en structuur te bieden aan mensen in een ontheemde situatie. Wat drijft hen om zich belangeloos voor hun medemens in te zetten?
„Er wordt zoveel gepraat over vluchtelingen, ik wilde gewoon wat doen. Ik ben zangeres, maar werk nu met kinderen. De dag beginnen we meestal met tekenen of een liedje zingen. Sommige kinderen helpen mee om de tafels klaar te zetten. De zoekboeken van ‘Waar is Wally?’ zijn erg populair. In deze boeken staan bonte tekeningen waarin kinderen verborgen figuren moeten ontdekken.
Verder dansen en zingen we veel. Overigens hoef je daarvoor geen zangeres te zijn. Een keer heb ik mijn zangtalent echt kunnen gebruiken. Er kwamen twee meisjes bij me op schoot zitten om me te knuffelen. Toen ik ging zingen, vielen ze half in slaap. Dat was een heel aandoenlijk moment.
Met kinderen die vaker komen, bouw je echt een band op. Laatst stond ik op het punt om weg te gaan, kwam een kind met een kus afscheid nemen. Je haalt zo veel voldoening uit dit werk, de mensen zijn heel dankbaar. Dat maakt het de moeite waard.”
(GH)
„Met een klein team van vrijwilligers en in nauw overleg met twee activiteitenbegeleiders van het COA zorgen we ervoor dat vrijwilligers diverse activiteiten voor de vluchtelingen kunnen aanbieden. Momenteel zijn er ruim 130 activiteiten per week, waaronder 46 sportactiviteiten. Het enthousiasme onder de Nijmegenaren om te helpen is groot. We hebben zo’n 1800 initiatieven ontvangen, zowel van individuele vrijwilligers als van clubs. We kunnen niet iedereen plaatsen, ik schat dat hier drie- tot vierhonderd vrijwilligers bezig zijn.
De activiteiten vergen veel planning. De vluchtelingen krijgen drie keer per dag een maaltijd, op die tijden kun je niets organiseren. Ook de avonden zijn lastig. Het diner loopt tot 20.00 uur en om 22.00 uur moet het helemaal stil zijn, er wonen immers ook veel kleine kinderen. Dus organiseren we alle activiteiten in de ochtend of ’s middags tussen twee en vijf uur.
De activiteiten zijn nodig, omdat de vluchtelingen zo weinig te doen hebben. Nederlandse les kunnen we niet geven, omdat ze in de noodopvang zitten en nog geen asielzoekersstatus hebben. Wel krijgen de vluchtelingen een korte cursus oriëntatie op Nederland: hoe reis je met het openbaar vervoer, waar vind je een dokter, hoe gaat het er bij ons aan toe als je winkelt. De voertaal is Nederlands, maar omdat de meesten dat niet spreken, gebruiken we veel gebaren.
Sinds kort werk ik niet meer, waardoor ik meer tijd heb. Ik voelde me geroepen om wat te doen door de beelden van de vluchtelingen op tv. Als je dan hoort dat het opvangcentrum zo dichtbij komt, in een bosgebied dat je door en door kent… Ik móest gewoon wat voor ze doen.”
(GH)
„Eerst sorteerde ik kleding bij de kledingbank. Veel vluchtelingen kwamen aan in zomerkleding, terwijl het behoorlijk koud was. We stelden kledingpakketten samen op maat. De kledingverzameling werkte best efficiënt. Zo heb ik schoenen uitgedeeld, die een week eerder door de school van mijn dochter waren ingezameld.
Toen de eerste vluchtelingen aankwamen, was er voor kinderen nog niet veel te doen. Samen met een collega ben ik toen gestart met kinderactiviteiten op de maandagmorgen en nu heb ik een groep van tien vrijwilligers om me heen verzameld. De activiteiten hebben een vaste structuur. Na het welkom heten, oefenen we elkaars namen met een balspel. Hierna doen we een korte taaloefening, leren we ze tellen of zingen een liedje waarbij ze lichaamsdelen moeten aanwijzen: hoofd, schouder, knie.
Ook leren we de kinderen hoe je je in Nederland aan een ander voorstelt en hoe je elkaar groet. Door deze kleine dingen kunnen ze straks makkelijker aansluiting vinden bij de maatschappij. Daarna doen we een spelactiviteit zoals kleuren, knutselen met wol of spelen met een skippybal. We werken veel met gebaren om de kinderen de betekenis te leren van woorden.
Ik werk als orthopedagoog en psycholoog en weet dat een vaste structuur helpt om je goed te voelen. Naast rustmomenten moeten er ook sociale activiteiten zijn, waarnaar de kinderen kunnen uitkijken. Als we nu in ze investeren, steken ze lekkerder in hun vel en kunnen ze later beter meedoen in de samenleving.”
(GH)
„Wij kregen het verzoek om namens de voetbalclubs in Nijmegen een activiteit op te zetten. Op 9 november startten we met voetbal voor vluchtelingen op het sportcomplex De Kluis van voetbalclub Union aan de Rijksstraatweg tussen Nijmegen en Malden. Wij zorgen voor de locatie, het materiaal en andere zaken.
De vluchtelingen organiseren zelf de teams, de scheidsrechter en de indeling van de wedstrijden. Voetbalclubs Union en Brakkenstein zamelden de sportkleding in. De activiteit is een groot succes. Het voetbal fungeert echt als een uitlaatklep. De verschillende teams spelen heel enthousiast hun partij voetbal, op een bonte verzameling voetbalschoenen. Dat is het enige waar ik nog een oproep voor wil doen: goede voetbalschoenen.
Naast coördinator voetbal ben ik ook actief in het debat. Recent stuurde ik een brief aan dagblad De Gelderlander over de vluchtelingenproblematiek. De aanpak in Nederland moet anders. Onderwijs in de landen van herkomst moet veel belangrijker worden gemaakt.”
(EJ)
„Sinds een aantal jaren ben ik medeorganisator van het Molenhoekse hardloopevenement ‘Molenhoeks Makkie’ dat in oktober wordt gehouden. De organisatie van het evenement trekt zich het lot aan van de ongeveer drieduizend vluchtelingen in het kamp. En specifiek hun fysieke conditie.
Daarom vroegen wij de deelnemers van het Makkie om zijn of haar sportschoenen en kleding te doneren aan de door Nijmegen opgevangen vluchtelingen. Om hen te stimuleren een stukje over het terrein te rennen in plaats van stil te blijven zitten. In Molenhoek en in Malden waren daarvoor inzamelpunten opengesteld. Intussen zijn de schoenen en de kleding op het Heumensoord afgeleverd.”
(PvG)
tekst: Pim van Ginneken, Gabriëlla Hendriks, Erik Janssen
foto’s: Jan Lintsen, Rianne van der Waals