Nijmeegse Zaken

Nadat we er ruim een half jaar vol bewondering naar mochten kijken, kunnen we eindelijk naar hartenlust gebruikmaken van De Oversteek. Als eerbetoon is de brug vernoemd naar de heldhaftige oversteek door geallieerden op deze plek over de Waal in september 1944. De officiële opening is afgelopen 23 november verricht door enkele oorlogsveteranen die destijds in rubberbootjes de oversteek maakten. Hierna was de brug op zaterdagavond en zondag het exclusieve domein voor fietsers en voetgangers, die in groten getale gebruikmaakten van de mogelijkheid om de nieuwe Nijmeegse aanwinst te verkennen. Het had niet veel gescheeld of het was meteen ook de laatste mogelijkheid geweest om lopend de oversteek te maken. In de oorspronkelijke plannen van de gemeente was alleen een 3,4 meter breed fietspad opgenomen. De beleidsmakers gingen er kennelijk van uit dat er in Vierdaagsestad Nijmegen geen animo is om te voet de brug over te gaan. En dat terwijl Chris Poulissen en Laurent Ney, de ontwerpers van De Oversteek, de brug juist voorzien hebben van speciale balkons om in alle rust van het uitzicht te genieten. Op initiatief van toenmalig GroenLinks-gemeenteraadslid Wouter van Eck stemde de gemeenteraad alsnog in met een voetgangerszone, en werd de ruimte voor fietsers en voetgangers verbreed naar 4 meter. Een stippellijn bakent nu de grens tussen het fi etsers- en voetgangersgedeelte af. Daardoor lijkt er eerder sprake van een rijbaanscheiding voor het fietsverkeer in beide richtingen. Zo blijft wandelen in Nijmegen een avontuurlijke ervaring.

...

Pal naast De Oversteek staat De Vasim. Dit markante gebouw uit 1948 deed eerst dienst als kunstzijdespinnerij en vervolgens tot 2000 als vliegasfabriek. Na enkele jaren leegstand trok tentenmakerij De Markies in 2002 in het Vasimgebouw. Eigenaar Hans Glaudemans nam bevriende kunstenaars mee en er kwamen ateliers, kantoren en werkplaatsen in de lege fabriekshal. Dit vormde het begin van de kunstzinnige Cultuurspinnerij De Vasim. Op dit moment biedt De Vasim ruimte aan meer dan veertig huurders: individuele kunstenaars, theatergroepen en ondersteunende bedrijven. Gezamenlijk tellen zij tachtig arbeidsplaatsen en vele tientallen werkervaringsplaatsen en stageplekken.

Toen in 2008 de eerste plannen voor een nationaal Vrijheidsmuseum werden gepresenteerd, destijds nog onder de naam WOII-museum, lieten de initiatiefnemers en de gemeente Nijmegen al snel hun oog op De Vasim vallen. Het museum moet het totale verhaal van de Tweede Wereldoorlog vertellen, van de aanloop naar die oorlog, de oorlog zelf, de bevrijding en de wederopbouw. De gemeente, de provincie Gelderland en het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg) moeten ieder zes miljoen euro bijdragen aan de realisatie van het museum. In het ondernemingsplan wordt gerekend op 200.000 bezoekers per jaar. Uit de eerste berekening blijkt nu al een exploitatietekort van ongeveer 150.000 euro per jaar. Daarnaast kan het museum bezoekers van de drie bestaande oorlogsmusea in de regio afsnoepen, het Bevrijdingsmuseum in Groesbeek, het Oorlogsmuseum in Overloon en het Airbornemuseum in Oosterbeek. Deze drie musea werkten eerst volop mee aan de plannen voor het Vrijheidsmuseum, maar bij de gemeenten waarin zij gehuisvest zijn, is het enthousiasme inmiddels danig bekoeld.

Het vfonds zet de andere partijen intussen onder druk om nog dit jaar in te stemmen met de plannen voor het Vrijheidsmuseum en de toegezegde bijdrage van zes miljoen euro hiervoor. Het college van burgemeester en wethouders van Nijmegen is enthousiast, maar de gemeenteraad moet begin december nog een besluit nemen. Provinciale Staten willen zich niet onder druk laten zetten en verlangen eerst een grondig onderzoek naar de plannen. Op zijn vroegst is dat komend voorjaar afgerond.

De bewoners en gebruikers van De Vasim worden intussen op een buitengewoon schimmige manier op een zijspoor gezet door de gemeente. Jarenlang onderhandelden zij met de gemeente over een overname van het pand. Vorig jaar leek een akkoord binnen handbereik, voor 1,2 miljoen euro kon De Vasim eigendom van de gebruikers worden. Maar toen de museumplannen concreet werden, haalde de gemeente een streep door het overnamevoorstel. Nu biedt de gemeente aan dat de gebruikers de kelder van het toekomstige museum kunnen kopen voor ruim het dubbele. Jac. Splinter, zelf ook actief gebruiker van het pand, startte onder de naam Bevrijd De Vasim een handtekeningenactie voor een referendum. Maar bovenal verlangen de huurders openheid van zaken van de gemeente. Niet alleen voor hen maar ook voor de gemeenteraad, op dat deze tenminste op basis van juiste en volledige informatie kan beslissen. Want op een loopgravenoorlog om het Vrijheidsmuseum zit niemand te wachten.