Glansrijke toekomst Waalfront blijft in de grond

Het Romeinse badhuis in Ulpia Noviomagus geplaatst binnen de reconstructie van de toenmalige stad. Resten van dit thermengebouw liggen nog altijd onder het Honigcomplex en waarschijnlijk ook op het aangrenzende terrein van het slachthuis.

De nieuwbouwwijk het Waalfront verrijst op grond met unieke historische waarde. De gemeente heeft echter amper oog voor het zichtbaar maken van dat rijke verleden. Dat stelt Piet Timmermans, voorzitter van het Cultuurhistorisch Platform Rijk van Nijmegen (CPRN).

De locatie van Fort Krayenhoff en het Romeins badhuis in het Waalfront.

Dat Nijmegen faalt in haar cultuurhistorisch beleid gaat te ver volgens Piet Timmermans. Hij is voorzitter van het Cultuurhistorisch Platform Rijk van Nijmegen (CPRN). Dit is een samenwerkingsverband van organisaties die de cultuurhistorie in Nijmegen zichtbaar willen maken. Volgens Timmermans zijn rond de Waalsprong mooie projecten gerealiseerd. Als voorbeeld noemt hij de Spiegelwaal. „Daar zijn delen van Fort Knodsenburg hersteld en bunkers uit de Tweede Wereldoorlog in beeld gebracht”. Over de Bastei prijst hij de gemeente. „Maar voor het Waalfront is er weinig interesse vanuit de gemeente en dat is frustrerend. Terwijl daar drie belangrijke tijdlagen heel duidelijk aanwezig zijn, namelijk de Romeinse, de militaire en de industriële laag”.

Waar nu wordt gebouwd, liggen unieke Romeinse resten in de grond. Timmermans: „Laten we niet vergeten dat Nijmegen haar naam ontleent aan de Romeinse stad Ulpia Noviomagus die daar lag. Dat was het bestuurlijk centrum van Romeins Nederland. Er liggen daar bijvoorbeeld grote resten van een Romeins badhuis. Wij zijn voorstander om de badhuislocatie als uitgangspunt te nemen voor een reconstructie. Kijk naar de Bastei in de benedenstad. Daar is het plan om de opgegraven Romeinse resten in een mooie presentatie weer te geven en tentoonstellingen en wandelingen te organiseren”.

Xanten

In de grond van het Waalfront bevinden zich verder veel resten van Fort Krayenhoff, een belangrijk element van de landsverdediging vanaf 1800. „Er liggen daar nog grote delen van het fort om een mooie reconstructie van te maken. Tekening uit 1840 van Fort Krayenhoff gemaakt door Pieter Caspar Christ.Daarmee kun je het hele stelsel van de overige forten rondom Nijmegen en de Waal in beeld brengen, zoals Fort Beneden Lent en Fort Boven Lent. Nu wil de gemeente er eerst woningen neerzetten en daarna pas kijken of er nog een plekje is om het fort in het geheel te laten passen. Wij vinden dat het andersom moet”.

Timmermans pleit voor een grotere waardering voor het industriële erfgoed dat in het gebied nog aanwezig is. „Aan het behoud van de Vasim wil de gemeente wel meewerken, maar het Honigcomplex gaat, zoals het er nu naar uitziet, in 2022 plat. Wij zien graag dat een derde deel behouden blijft, inclusief de bedrijvigheid die erin zit, zodat de wijk een eigen karakter krijgt”.

Volgens Timmermans biedt het Waalfront toeristische mogelijkheden. „De gemeente laat kansen liggen om een uniek stuk stad te creëren tussen twee prachtige bruggen en aan de rand van de binnenstad. Ter vergelijking, in de Duitse stad Xanten ligt een archeologisch park, wat jaarlijks een half miljoen bezoekers trekt.”

Nalatig

Waarom bij de gemeente de wil ontbreekt, komt volgens Timmermans om een aantal redenen. „De regie over het gebied is overgedragen aan de projectontwikkelingsmaatschappij waarin RABO Vastgoed de dominante partij is, al heeft de gemeente een aandeel van vijftig procent. Er is duidelijk sprake van een kortetermijnstrategie. Een projectontwikkelaar wil binnen enkele jaren zijn woningen hebben verkocht.”

Volgens Piet Timmermans van het CPRN laat de gemeente enorme kansen voor het Waalfront liggen. „Laten we niet vergeten dat Nijmegen haar naam ontleent aan de Romeinse stad Ulpia Noviomagus die daar lag.”

Bovendien staan de plannen van de projectontwikkelaars nog sterk onder invloed van de voorbije crisis, stelt Timmermans. „De gemeenteraad laat na om de bouwplannen opnieuw tegen het licht te houden. Er heerst angst voor wat ze daar in de grond aantreffen en voor de kosten die het met zich meebrengt om dat in kaart te brengen. Als je dat rijke verleden goed verwerkt dan levert dat uiteindelijk juist inkomsten op en mogelijkheden voor subsidie van provincie en rijk.” Timmermans vindt de gemeente in dit opzicht nalatig.

Vanuit de politiek krijgt de visie van het CPRN amper steun. De wethouders Bert Velthuis (SP) en Ben van Hees (Stadspartij DNF) laten het afweten, dus van het stadsbestuur verwacht Timmermans niets meer. Ondanks de openlijke steun van Rutger Zwart (PvdA) is er in de gemeenteraad geen meerderheid. „Misschien denkt over anderhalf jaar een nieuwe gemeenteraad er anders over, maar hoe verder we in het proces raken, hoe minder mogelijkheden er overblijven. Door vertragingen in de bouw zijn de resten van het Romeinse badhuis, het fort en de Honigfabriek nog onaangetast. Helaas ontbreekt het aan wil en ambitie daarmee iets positiefs te doen.”