dik hout - Gaziantep

De stedenband van Nijmegen met de Turkse stad Gaziantep was tot voor kort wellicht amper bekend onder de gemiddelde Nijmegenaar. Tot in het nieuws kwam dat Gaziantep demonstratief de borden van de stedenband weghaalde. Dat gebeurde na de uitzetting van een Turkse minister die in Rotterdam campagne wilde voeren voor het referendum om de Turkse president absurd veel macht te geven.

Maar wáár Gaziantep nou in Turkije ligt en dat Nijmegen daarmee in 2006 een stedenband aanging omdat onze stad een grote Turkse gemeenschap kent, zijn antwoorden die menig Nijmegenaar niet kan geven. Laat staan dat Nijmegenaren ook maar iets weten van deze Zuidoost-Turkse universiteitsstad met haar anderhalf miljoen inwoners en van wat er zich daar zoal afspeelt. Een gruwelijke bomaanslag met tientallen doden en tegen de honderd gewonden bij een Koerdische bruiloft in die stad haalde augustus vorig jaar slechts een klein bericht in De Gelderlander. Dat duidt nou niet echt op een sterke betrokkenheid. Terwijl hier de plaatselijke media pagina’s vol schreven over de tijdelijke opvang van 3000 vluchtelingen in Heumensoord tussen eind 2015 en juni 2016, is er met geen woord gerept over de half miljoen (!) vluchtelingen uit Syrië die in onze zusterstad Gaziantep hun heenkomen zochten. En dan niet voor slechts enkele maanden.

Op 4 februari won de in Nederland geboren freelancefotograaf Cigdem Yuksel voor haar in de Volkskrant verschenen serie over kinderarbeid onder vluchtelingen in Gaziantep de prestigieuze Zilveren Camera, die geldt als de belangrijkste jaarlijkse onderscheiding in de Nederlandse fotojournalistiek. Met haar fotoreeks laat ze aan de hand van portretten op indringende wijze zien hoe kinderen van gevluchte Syriërs al vanaf hun zevende jaar onder erbarmelijke omstandigheden onderbetaald arbeid verrichten. Maar ook hierover berichtten de Nijmeegse media slechts zijdelings. Tekenend is ook dat niemand in onze stad op het idee kwam hiervan een expositie te organiseren om te laten zien hoe dramatisch opvang in de regio uitpakt.

Een relatie dien je actief te onderhouden en dat geldt ook voor een stedenband. Die met Gaziantep is november 2006 onder de nodige tamtam aangegaan met een heus verdrag dat door onze burgemeester is ondertekend. De afgelopen jaren sukkelde de relatie in omdat ervoor amper geld beschikbaar kwam en het overgelaten werd aan het particulier initiatief.

De essentie van een stedenband is dat burgers via onderlinge contacten bruggen slaan waar de politiek kloven creëert die mensen uiteendrijven. Zo werd in 1987 bewust gekozen voor een stedenband met de Russische stad Pskov om het oude vijandbeeld van de Koude Oorlog af te breken met warme onderlinge contacten. Daarom dient niet lijdzaam gereageerd te worden op de symbolische daad van Gaziantep, opgejut door de beledigende Erdogan die met zijn stemmingmakerij een Verbale Oorlog wil ontketenen om Turkije in een isolement te drijven. Juist nu moet die stedenband actief worden aangehaald tot beter begrip voor elkaar.