Laatste editie: Juli 2017 HomeDecember 2015 › BankTracking aan de Waal

BankTracking aan de Waal

Meest klimaatschadelijke bank van Nederland. Die twijfelachtige eer viel ING ten deel. Op 5 november publiceerde de Eerlijke Bankwijzer zijn onderzoeksresultaten. Die lieten onder andere zien dat de afgelopen vijf jaar Nederlandse banken minimaal 30 miljard dollar investeerden in fossiele-energiebedrijven. Het leeuwendeel daarvan, 25 miljard dollar, was afkomstig van ING. De onderzoeksresultaten van Eerlijke Bankwijzer kwamen tot stand in samenwerking met de Nijmeegse organisatie BankTrack.

Foto van Johan Frijns, uitzicht op WaalJohan Frijns ziet elke vijf minuten een schip met kolen naar Duitsland varen.

BankTrack is in 2003 opgericht door Johan Frijns. Deze onafhankelijke organisatie richt zich op het investeringsbeleid van commerciële banken en de schadelijke effecten daarvan op milieu, mensenrechten en duurzaamheid. BankTrack inventariseert wereldwijd de investeringen van banken in klimaatontwrichtende projecten. Inmiddels is BankTrack een invloedrijke factor in de financiële wereld. „We doen ertoe”, aldus Frijns.

Dodgy

De organisatie oefent haar invloed vooral uit op degenen die de beslissingen nemen binnen de bank, maar ook op adviseurs van banken. Inmiddels nemen de meeste banken de invloed van BankTrack zo serieus dat ze de reputatie-effecten van investeringsbeslissingen zwaar laten meewegen in het opstellen van een risicoprofiel rond om een bepaalde investering.

„We onderzoeken deze investeringen en publiceren de zogeheten dodgy deals op onze website. Deze deals zijn een uitgebreide inventarisatie van financieringen van banken, ook Nederlandse dus, in bijvoorbeeld een kolencentrale of een gaswinningsproject. Wij willen banken ertoe bewegen te stoppen met het financieren van deze projecten.”

BankTrack verzamelt haar informatie op verschillende manieren. Uit analyses van publicaties van banken, via internationale media als Bloomberg en Reuters en via andere internationale niet-gouvernementele organisaties als Profundo, een Nederlands onderzoeksbureau op het gebied van duurzaamheid en financieringen. Daarnaast verzamelt BankTrack informatie door direct in contact te treden met de banken.

Hoon

Cartoon van Freek Janssen over nieuw bankbehang

BankTrack ziet dat haar werk effect heeft. Banken zetten een actief communicatiebeleid op om de investeringen in niet-duurzame energiebronnen onder de radar te houden en hun reputatie te beschermen. Een voorbeeld daarvan komt uit de kolenindustrie. De Minerals Council of Australia publiceerde een filmpje over kolen onder de titel Coal. It is an amazing thing. De film ziet eruit als de leader van een Hollywood-blockbuster, maar probeert ondertussen krampachtig om kolen positief te belichten.

Nadat de clip viraal ging en met hoon werd ontvangen, werd die ijlings teruggetrokken. De financiering van de kolenindustrie is echter nog steeds substantieel. Frijns: „Vanuit mijn kantoor zie ik dagelijks gemiddeld elke vijf minuten een vrachtschip gevuld met kolen naar Duitsland varen. Elke vijf minuten!”

Paris Pledge

Op 27 november, een week voor het begin van de klimaattop in Parijs, verklaart ING te willen stoppen met het toekomstig financieren van kolenwinning. ING belegt echter nog altijd in fondsen die investeren in de kolenindustrie.

In de aanloop naar de klimaatconferentie in Parijs lanceerde BankTrack de campagne Do The Paris Pledge. Deze campagne beoogt banken ertoe te bewegen te stoppen met hun investeringen in de kolenindustrie, die op wereldniveau de meeste koolstofdioxide uitstoot.

BankTrack boekt hiermee duidelijke resultaten. Naast het feit dat inmiddels 21 banken de Paris Pledge ondertekend hebben, hebben BNP Paribas en Société Générale de intentie uitgesproken om hun financiering van kolenwinning te reduceren. „We boeken resultaat”, zegt Frijns, die verwijst naar de lijst van behaalde successen op de website.

Ecocide

Voorbeelden van deals die niet deugen volgens BankTrack per november 2015

ING Bank:

Great Barrier Reef, kolen-en gasexport, Australië
Kashagan olieproject, Kazachstan
Mochovce, kernreactoren (nr. 3 & 4), Slowakije
Exploitatie kolen bergtop, USA
Nam Theun 2 dam, Laos
SOCAR Aegean raffinage, Turkije

ABN-AMRO bank:

Agua Zarca dam, Honduras
Exploitatie kolen bergtop, USA

Rabobank:

Gemilang Makmur Subur plantage, Indonesië
Ladang sawit mas plantage, Indonesië

FMO Bank:

Agua Zarca dam, Honduras
Barro Blanco dam, Panama
Nam Theun 2 dam, Laos
Theun-Hinboun dam, Laos

Er is echter meer nodig dan een succesvolle campagne om op grote schaal blijvende veranderingen te verwezenlijken. Frijns: „Het stoppen van de kolenwinning moet worden vastgelegd in wetgeving. Indertijd leek het onmogelijk dat de slavernij werd afgeschaft. Uiteindelijk is dat ook gelukt. Niet doordat belanghebbenden dat wilden, maar doordat de overheid dat in wetgeving vastlegde.”

Voorlopig spreekt de bankensector zich nog uit in algemene, vage intenties. Zo verklaarde de NVB, de Nederlandse Vereniging van Banken, recent dat „banken klimaatverandering serieus nemen en gezamenlijk verdere stappen willen zetten.” Misschien is het wel noodzakelijk om dit op het niveau van het internationaal strafrecht te regelen. De Schotse advocaat Polly Higgins pleit al jaren voor het benoemen van een nieuwe term in het strafrecht, ecocide: het grootschalig schade toebrengen aan ecosystemen. Ze wil dat de ecocidewet wordt toegevoegd aan de lijst van misdrijven waarover het Internationaal Strafhof een oordeel velt: genocide, agressie, foltering en misdaden tegen de menselijkheid.

Dat is dan ook de plek waar de commerciële banken zich zouden moeten verantwoorden voor hun investeringen in het verwoesten van ecosystemen. Het kan ze onmogelijk vreemd voorkomen, plaatsnemen in de beklaagdenbank.

www.banktrack.org

foto: Rianne van der Waals
cartoon: Freek Janssen

[Reageren op dit artikel? Neem contact op met de redactie via het contactformulier]
 

Social Media:

Laatste editie:

  • De Nijmeegse Stadskrant
  • Postbus 265, 6500 AG Nijmegen
  • tel: 024 - 388 85 07
  • redactie@denijmeegsestadskrant.nl