Toen de gemeente Nijmegen in 2013 opperde om Sportfondsenbad Dukenburg te sluiten, was de wijk te klein. Bewonersorganisaties verzamelden bijna zevenduizend handtekeningen met het doel het bad open te houden. Desnoods gerund door vrijwilligers. Inmiddels is het twee jaar later en spreekt directeur Heino Jacobs van exploitant Sportfondsen zich in De Gelderlander van 10 juli uit voor sluiting van het zwembad. Wat is er van de plannen voor zelfbeheer in Dukenburg terechtgekomen? Of stevent het zwembad toch af op een sluiting?
„Zelfbeheer overwegen we al sinds 2008”, zegt Georg Dietrich, bestuurslid van zwemvereniging Aqua Novio. De bedoeling is om van het bad Dukenburg een zogeheten gemeenschapsbad te maken. De vereniging ziet in zelfbeheer een oplossing voor de jarenlange problemen met exploitant Sportfondsen. „Wij kunnen het goedkoper, efficiënter en bovendien komt het ten goede aan de zwemsport en de bewoners”, vertelt Dietrich. Voorzitter Wim Witjes: „Plus dat we dan geen last meer hebben van de soms waanzinnige voorwaarden van Sportfondsen.” Volgens de bestuursleden gaat de contributie momenteel bijna geheel op aan badhuur. Daarnaast is er geen verenigingsclubhuis en heeft Sportfondsen volgens de twee te weinig geld voor onderhoud. Door te werken met vrijwilligers kan het bad open blijven en kunnen de kosten omlaag. Een voorbeeld ziet het bestuur in een zwembad in Lichtenvoorde, dat momenteel door vrijwilligers wordt gerund.
De zwemverenigingen vinden in 2013 de gemeente aan hun zijde. Die zien in zelfbeheer van Dukenburg de mogelijkheid om het bad open te houden en tegelijk de gewenste bezuiniging te kunnen doorvoeren. Het draagvlak voor de huidige exploitant is na een kritisch rapport van Grontmij bovendien tanende. Wethouder Bert Frings, toenmalig wethouder sport, doet volgens zwemvereniging Aqua Novio de toezegging dat voor de verkiezingen van 2014 besluitvorming plaatsvindt. Zo’n vaart loopt het echter niet. Tal van kwesties moeten uitonderhandeld worden. Een heikel punt is de overname van personeel. Volgens Sportfondsen is met de overgang naar zelfbeheer sprake van een bedrijfsovername. Jacobs: „Dat betekent dat de Sportfondsen-werknemers mee over moeten.” Niet de bedoeling, volgens Dietrich. „We willen juist met vrijwilligers en een klein aantal vaste krachten werken.” Kritiek op een vermeend gebrek aan expertise wuiven Dietrich en Witjes weg. „Alsof vrijwilligers geen kennis hebben. Dietrich leidt zelfs instructeurs op”, aldus Witjes.
Sportfondsen-directeur Jacobs ziet als oplossing voor de langere termijn meer in nieuwbouw ter vervanging van de zwembaden West en Dukenburg. Hij pleit voor een nieuw en duurzaam zwembad, naar voorbeeld van het Erica Terpstra Sportfondsenbad. Waar is nog onduidelijk. „De locatie de Winkelsteeg, zoals De Gelderlander vermeldde, heb ik nooit geopperd. Ik heb aangegeven tussen de ligging van West en Dukenburg. Op de huidige locaties kun je niet blijven investeren en repareren, want de gebouwen blijven hoe dan ook gedateerd.” Jacobs kijkt verder dan vier jaar vooruit. Verder dus dan de gemeente. „De gemeente wil het aantal zwembaden handhaven. Tegelijk wil ze bezuinigen en betalen de zwemverenigingen minder huur. Terwijl wij ondertussen ruim een halve ton meer betalen aan OZB. De politiek moet zich afvragen wat ze het zwemmen waard vindt.” Volgens Jacobs moeten de zwembaden specialiseren. „In het Erica Terpstra Sportfondsenbad kun je zowel banentrekken als wedstrijd zwemmen. Naar de Goffert ga je als je buiten wilt zwemmen en de nieuwe locatie is voor waterpolo, wedstrijd zwemmen en recreatief zwemmen.” De financiering van de nieuwbouw kan volgens Jacobs plaatsvinden door de ontwikkeling van woningen op de huidige locatie van zwembad West. Als bestuurslid van zwemvereniging Aqua Novio heeft Dietrich in ieder geval een uitgesproken mening over het nieuwbouwplan van Sportfondsen. „Het betekent het einde van de zwemvereniging en van wedstrijd zwemmen in de regio. Het plan gaat uit van een 25-meterbad, terwijl voor veel wedstrijden van Aqua Novio een 50-meterbad een vereiste is.”
Hoewel de zwemvereniging en Sportfondsen over veel zaken van mening verschillen, vinden ze elkaar in hun behoefte aan duidelijkheid. Echte gesprekken over de toekomst vonden volgens hen nog niet plaats. Dat Sportfondsen binnen afzienbare tijd uit Dukenburg vertrekt, is het meest voor de hand liggende scenario. De zwemverenigingen hebben de tijdsgeest aan hun zijde. Maar de gemeente wil als eigenaar van het pand waarborgen. „Een binnenbad in zelfbeheer is vrij uniek in Nederland”, benadrukt verantwoordelijk wethouder Renske Helmer. Veel wil zij niet kwijt over randvoorwaarden en heikele punten. „Daarvoor zitten we te veel in het proces. Een broedende kip moet je niet storen.” Dietrich ziet vooral kansen. Hij verwijst wederom naar het zwembad Lichtenvoorde.„Daar werkt het scenario van zelfbeheer zoals wij dat beogen uitstekend.” Hij verwoordt de situatie als volgt: „De gemeente heeft koudwatervrees.” Wellicht de beste omschrijving van het vraagstuk waarvoor de gemeente nu staat. De verenigingen hebben de tijdsgeest misschien aan hun zijde, de gemeente weet dat aan een fiasco een hoog prijskaartje hangt.