Nijmegen kent onderhand een lachwekkende reeks ridicule plannen die gelukkig nooit doorgingen. Wie herinnert zich nog de beeldbepalende kabelbaan die over de Waal moest komen als vorm van openbaar vervoer? Of het project Flash Gordon waarmee de Hessenberg bebouwd moest worden met een soortement van wolkenkrabbers?
Nieuwste politieke dwaling is de instemming van de gemeenteraad afgelopen 10 juni met een wijziging van het bestemmingsplan dat het opnieuw bouwen van een donjon in het Valkhofpark mogelijk maakt door een particulier initiatief. Alleen GroenLinks, VSP en Gewoon Nijmegen stemden tegen. De dag erop kwam naar buiten dat Stichting Donjon de financiering niet rond heeft en opnieuw moet leuren langs investeerders. Pas over een halfjaar komt er duidelijkheid of er genoeg geld is dan wel dat het plan afgeblazen wordt. En zo ettert dit luchtkasteel maar voort, waarvan toenmalig PvdA-wethouder Hannie Kunst in 2013 nog verwachtte dat vorig jaar zomer de eerste steen was gelegd.
In alle berichtgevingen wordt voortdurend genegeerd dat het Valkhofpark een rijksmonument is waarover de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) de baas is. Geheel in lijn met de eerdere besluiten liet deze pal voor het referendum van 2006 al ondubbelzinnig weten een nieuw bouwwerk op het Valkhof af te wijzen. Een snelle lobby via de toenmalige D66-minister zorgde ervoor dat de rijksdienst toezegde het oordeel te laten afhangen van het uiteindelijke voorstel. Anders stond de Nijmeegse afdeling van D66 – als grote gangmaker van deze raadpleging over de gezonde volkswil – voor joker met een nep-referendum over een nep-toren. Al blijft het natuurlijk volksverlakkerij een referendum te houden over een gebouw waar nog geen toestemming voor is.
In de loop der tijd hebben zich niet de minsten uitgesproken tegen deze plannen, zoals de oud-stadsarchitect van Nijmegen Paul Hoeke en professor Frans Theuws van de Faculteit der Archeologie Leiden. Zelfs architect Kees Tak, die een grote reputatie geniet op het gebied van reconstructie, worstelde dusdanig met de opdracht dat hij in 2013 aan de kant werd gezet door Stichting Donjon. Hij vreest nu voor een historische blunder.
Hoe fantasierijk moet je zijn om een toren uit de middeleeuwen te willen nabouwen, terwijl nota bene onbekend is hoe hoog die donjon eigenlijk was? Wil Nijmegen zich niet onsterfelijk belachelijk maken, dan kan het beter een voorbeeld nemen aan het Belgische Rochefort. Al eerder lieten we deze foto zien van hoe daar met een simpel bordje wordt verwezen naar de donjon van het eind achttiende eeuw compleet gesloopte Gravenkasteel.
In plaats van een betonnen constructie met steenstrips neer te pleuren voor een imitatietoren uit de tijd van Keizer Barbarossa, doet de Keizer Karelstad er verstandiger aan het groene imago te versterken door het verwaarloosde Valkhofpark op te knappen en de allure te geven die het toekomt. Niet voor niets merkte het rijk in 2007 het Valkhofpark al aan als „een topmonument in Nederland”. Daar hoort een historisch onverantwoorde toren simpelweg niet in thuis.