Laatste editie: Juli 2017 HomeJuli 2014 › Karel de Grote nog altijd springlevend

Karel de Grote nog altijd springlevend

Al 1200 jaar dood, maar nog altijd springlevend

Menno Pols in vol ornaat als Karel de Grote.
foto: ACTA! Levende geschiedenis/Melchior de Grood

Afgaande op de vele familiestambomen die op internet te raadplegen zijn, kan zo ongeveer elke Nederlander claimen van Karel de Grote af te stammen. Als dat inderdaad zo is, dan is 2014 voor ons een bijzonder jaar: 1200 jaar geleden overleed namelijk ons aller voorouder. Nijmegen, dat in het bijzonder veel aan Karel de Grote te danken heeft, laat de herdenking van de keizer niet onopgemerkt voorbijgaan.

Vanaf de derde eeuw na Christus brokkelt het Romeinse gezag in het noordwestelijk deel van Europa steeds verder af. De Franken, een verzameling Germaanse stammen, vestigen zich in de provincie Germania Inferior – het huidige Zuid-Nederland, België en het Duitse Rijnland – en nemen de plek van de Romeinse elite in.

Karel de Grote door de gebroeders Van Limburg. Afbeelding uit het getijden-boek van Duc de Berry uit 1405–1409. Op deze afbeelding is de uitdossing van de huidige lookalike gebaseerd.

Karel de Grote werd geboren in 742. Of in 747 of 748, daar zijn de historici nog niet over uit. Na het overlijden van zijn vader Pepijn de Korte (what’s in a name?) werd hij in 768 koning der Franken. Onder zijn hoede bereikt het Frankische rijk zijn grootste omvang; van Friesland en de Deense grens in het noorden tot Midden-Italië en de Pyreneeën in het zuiden. In 800 liet Karel de Grote zich in Rome door de paus tot keizer kronen. Hij wordt hiermee beschouwd als opvolger van de Romeinse keizers. In 1165 wordt hij zelfs heilig verklaard.

In de Frankische tijd was er in Nijmegen een verdedigingswerk op het Valkhof met daarnaast een kleine nederzetting op de plek van de huidige Waalkade en de benedenstad. In 777 liet Karel de Grote in Nijmegen op het Valkhof een palts bouwen; een koninklijke verblijfplaats met een paleis voor de koning, een kerk of kapel en gebouwen voor het hofpersoneel. Helaas is er weinig tastbaars van dit paleis overgebleven. In het najaar van 880 besloot een aantal Noormannen na een plundertocht langs de Rijn bij de Nijmeegse palts een winterkamp op te slaan. Voorjaar 881 vertrokken ze weer, nadat ze als dank voor het aangenaam verpozen de gebouwen op het Valkhof platgebrand hadden. Vooral hierdoor zijn geen materiële resten bewaard van het Nijmeegse paleis van Karel de Grote. Na het vertrek van de Noormannen werd de palts herbouwd.

Het beeld van Karel de Grote door Albert Termate, in 1962 geplaatst op het Keizer Karelplein.
foto: Jasper de Glas

Pluimage

1200 jaar na zijn dood spreekt Karel de Grote nog altijd tot de verbeelding. Niet alleen vanwege de door hem doorgevoerde hervormingen in bestuur, wetgeving en onderwijs, maar ook door de opleving van kunst, literatuur en architectuur. Daarnaast legde hij de inwoners van zijn rijk één christelijke identiteit op. Hij wordt als grondlegger van het huidige Europa beschouwd.

In Nijmegen is Karel de Grote nog steeds zeer nadrukkelijk aanwezig. Zo worden dagelijks duizenden verkeersdeelnemers uit Nijmegen en verre omgeving aan hem herinnerd wanneer ze het Keizer Karelplein trotseren. De stad herbergt verenigingen van zeer diverse pluimage, van homovolleybalvereniging tot sierduivenvereniging, die zich met de naam van de keizer tooien. Van deze verenigingen zijn tot eind oktober in museum De Stratemakerstoren verschillende memorabilia te zien bij de Karel de Grote-tentoonstelling.

Buikje

Museum Het Valkhof en de Stichting Gebroeders van Limburg geven het herdenkingsjaar extra glans met een heuse lookalike van Karel de Grote, in de persoon van De Gelderlanderjournalist Menno Pols. Volgens een vijfkoppige jury voldeed hij het meest aan de profielschets, waarin werd gevraagd om een forse man, bij voorkeur met lange neus en buikje, met keizerlijke allure en dito acteertalent. Pols maakt bij veel herdenkingsactiviteiten in Nijmegen zijn opwachting als Karel de Grote, met als hoogtepunt de ‘Blijde Incomste’ tijdens het jaarlijkse Gebroeders van Limburg Festival in augustus.

[Reageren op dit artikel? Neem contact op met de redactie via het contactformulier]
 

Social Media:

Laatste editie:

  • De Nijmeegse Stadskrant
  • Postbus 265, 6500 AG Nijmegen
  • tel: 024 - 388 85 07
  • redactie@denijmeegsestadskrant.nl